Türkiye’nin Kıbrıs açıklarındaki münhasır ekonomik bölgede (MEB) savaş gemileri eşliğinde araştırma yapmaya başlaması üzerine “her cephede atağa kalkarak” Ankara’yı baskı altında tutmaya çalışan Rumlar, Avrupa Birliği’nin ardından şimdi de Avrupa Konseyi’ni (AK) harekete geçirme çabasında.
Rum Kesimi, AK Bakanlar Komitesi’nden Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) geçen mayıs ayında Türkiye’yi 90 milyon Euro ödemeye mahkum eden kararının uygulanmasını sağlamasını talep etti. Güney Kıbrıs Rum Kesimi önceki gün AK Bakanlar Komitesi’ne ilettiği 9 sayfalık belgede Türkiye’yi ve uygulamalarını eleştirirken kendi tezlerini işledi. Bakanlar Komitesi’nin kararın uygulanmasına yönelik dosyayı 2-4 Aralık’taki toplantıda ele alması öngörülüyor.
Rum Kesimi’nin girişimine konu olan AİHM kararına temel oluşturan dava 1994’te açılmış, 2001’de Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 11 maddesini 14 değişik noktada ihlal ettiğine karar verilmişti. AİHM, tazminat kararını açıklamak için ise 13 yıl bekledi. Mayısta açıklanan 90 milyon Euro tutarındaki tazminatın 60 milyonluk bölümünün Karpaz’daki Rumlara, 30 milyonluk kısmının ise kayıpların ailelerine verilmesi kararlaştırıldı.
Kararın açıklanmasından sonra dönemin Dışişleri Bakanı şimdiki Başbakan Ahmet Davutoğlu, AİHM’nin yetkisini aştığını belirterek, “Kararı dayandığı mesnet, uygulanan yöntem ve devletlerarası hukuk bağlamında Türkiye’nin tanımadığı bir devletin muhatap alınması noktasında kesinlikle bağlayıcı da görmüyoruz. Bu ödemeyi de bu anlamda yapmayı gerekli görmüyoruz. Hukuk bağlamında da bir karşılığının olmadığını düşünüyoruz” demişti.
AİHS’nin 46. maddesinde “Taraflar, taraf oldukları davalarda Mahkeme’nin verdiği kesinleşmiş kararlara uymayı taahhüt ederler” deniliyor. Bu konuda kararın etrafından dolaşma ya da başka bir çözümü olanaklı kılan açık kapı söz konusu değil. Karar uygulanmadığı sürece Bakanlar Komitesi’nin Türkiye üzerindeki baskıyı artırarak sürdürmesi gündeme gelecek.
